Texniki təhlükəsizlik bəyannaməsində göstərilən Məlumatların siyahısı və onların tərtib Olunma qaydaları

“QEYDƏ ALINMIŞDIR” Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində   Qeydiyyat № 2681 " 18 " aprel 2001-ci il Nazir __________ F.Məmmədov

“TƏSDİQ EDİRƏM” Azərbaycan Respublikası Dövlətdağmədəntexnəzarət Komitəsi   " 30 " mart 2001- ci il Əmr № 6 Sədr müavini _________ T.Əliyev

 

 

Texniki təhlükəsizlik bəyannaməsində göstərilən

Məlumatların siyahısı və onların tərtib

Olunma qaydaları

 

1. I.      Ümumi müddəalar

1.1.   Bu Qaydalar təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, "Texniki təhlükəsizlik haqqında" Azərbaycan Respublikasının (2 noyabr 1999-cu il tarixi 733-1Q nömrəli) Qanununda göstərilən miqdarda maddələrin və ionlaşdırıcı şüa mənbələrinin alınması, istifadə olunması, emalı, saxlanması, nəqli və ləğv edilməsi ilə məşğul olan hüquqi və fiziki şəxslər təhlükə potensiallı obyektlərdə təhlükəsizliyin təmin olunmasına dair texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin təqdim edilməsinin məcburiliyini, Qanunun 15-ci maddəsinə uyğun olaraq təhlükə potensiallı obyektləri istismar edən hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sənayedə İşlərin Təhlükəsiz Görülməsinə Nəzarət və Dağ-Mədən Nəzarəti Komitəsinə (bundan sonra Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsi), müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına və yerli özünüidarəetmə orqanlarına təqdim edilməsi üsulunu müəyyən edir.

1.2.   Texniki təhlükəsizlik bəyannaməsində (sonrakı mətndə - bəyannamə): qəza riskinin və onunla bağlı təhlükənin hərtərəfli qiymətləndirilməsi; qəzanın baş verməməsi üçün, görülən tədbirlərin kifayətləndirici olub-olmaması barədə təhlil; hüquqi şəxslərin təhlükə potensiallı obyektlərin istismarına, habelə qəzanın lokallaşdırılması və nəticələrinin ləğv edilməsinə hazırlığının təmin edilməsi; qəzanın nəticələrini və dəymiş ziyanın miqyasını azaltmağa yönəldilmiş tədbirlərin işlənib hazırlanması öz əksini tapır.

Bəyannamə təhlükə potensiallı obyektin tikintisi, genişləndirilməsi, yenidən quraşdırılması, texniki təchizatının yeniləşdirilməsi, konservasiyası və ləğv edilməsi üçün layihə sənədləri əsasında işlənib hazırlanır. hüquqi və ya fiziki şəxs təhlükə potensiallı obyektin istismarı ilə bağlı xüsusi razılıq (lisenziya) almaq üçün müraciət etdikdə və yaxud bəyannamədə göstərilən məlumatlar və ya texniki təhlükəsizliyə dair tələblər dəyişdikdə bəyannamə dəqiqləşdirilir və ya yenidən işlənib hazırlanır.

Bəyannamə qanunvericiliyinə uyğun olaraq texniki təhlükəsizlik ekspertizasından (sonrakı mətndə - ekspertizadan) keçməlidir.

Bəyannamə təhlükə potensiallı obyekti istismar edən hüquqi və fiziki şəxs tərəfindən təsdiq edilir. Təhlükə potensiallı obyekti istismar edən hüquqi və fiziki şəxs bəyənnamədə göstərilən məlumatların tam və dəqiq olmasına görə qanunvericiliyə uyğun olaraq məsuliyyət daşıyır.

1.3. Bu Qaydalar:

♦     təhlükə potensiallı obyektlərin texniki təhlükəsizliyi sahəsində dövlət nəzarətinin təşkil edilməsi və həyata keçirilməsi üçün şərait yaratmaq;

♦     təhlükə potensiallı obyektlərin texniki təhlükəsizliyinin təmin edilməsi problemləri ilə əlaqədar, təhlükə potensiallı obyektləri istismar edən hüquqi və fiziki şəxslərin, mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının, yerli özünüidarəetmə orqanlarının və ictimai birliklərin qarşılıqlı fəaliyyətinin səmərəsini artırmaq;

♦     ətraf mühitin mühafizəsi, əhalinin və ərazilərin fövqəladə vəziyyətlərdən qorunması sahəsində fəaliyyəti təmin etmək;

♦     təhlükə potensiallı obyektlərin texniki təhlükəsizlik tələblərinə riayət edilməsi barədə dövlət nəzarəti orqanlarının, yerli özünüidarəetmə orqanlarının, ictimai birliklərin və vətəndaşların optimal səviyyədə məlumatlandırılmasını təmin etmək məqsədilə işlənib hazırlanmışdır.

1.4.   Bəyannaməyə və məlumat vərəqinə (Bəyannaməyə əlavəyə) daxil edilən məlumatların siyahısı və onların sənədləşdirilməsi qaydası, eləcə də Bəyannamənin ekspertizadan keçirilməsi və ekspertiza rəyinin sənədləşdirilməsi ilə bağlı tələblər bu Qaydalarla müəyyənləşdirilir.

1.5.   Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinə daxil olan bəyannamələrin qeydiyyatından keçirilməsi, uçotu, onların baxılması, saxlanılması, işdə istifadə etmək üçün verilməsi, monitorinqi və bəyannamələr haqqında kompüterdə məlumat bankının aparılması qaydaları, Komitə tərəfindən müəyyən edilir.

1.6.   Təhlükə potensiallı obyektin istismar edilməsinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsi üçün ərizə ilə müraciət etmiş hüquqi və fiziki şəxs Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi və normativ hüquqi aktları ilə müəyyən edilmiş sənədləri də əlavə etməklə, Bəyannaməni Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinə, eləcə də bəzi normativ hüquqi tənzimləmə funksiyalarını, texniki təhlükəsizlik sahəsində xüsusi icazə vermək, yoxlama və nəzarət funksiyalarını həyata keçirmək hüquqları verilmiş müvafiq dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanlarına təqdim edir:

1.7.   Təhlükə potensiallı obyekti istismar edən hüquqi və fiziki şəxs:

a) fəaliyyətdə olan təhlükə potensiallı obyektlər üzrə bəyannaməni və ekspertiza rəyinin bir nüsxəsini Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsi və eləcə də bəzi normatiiv hüquqi tənzimləmə funksiyalarını, texniki təhlükəsizlik sahəsində xüsusi icazə vermək, yoxlama və nəzarət funksiyalarını həyata keçirmək hüquqları verilmiş müvafiq dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanları tərəfindən müəyyən edilmiş müddətdə təqdim edir;

b)  bəyannamənin və ekspertiza rəyinin surətlərini təhlükə potensiallı obyekti istismar edən təşkilatın tabe olduğu müvafiq dövlət orqanına və Azərbaycan Respublikasının ərazisində təhlükə potensiallı obyektin istismar edildiyi yerli özünüidarəetmə orqanının əsaslandırılmış sorğusuna görə təqdim edir;

3)  ictimai birliklərin rəhbərlərinin əsaslandırılmış və Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinin rəhbəri ilə razılaşdırılmış sorğusuna əsasən, dövlət sirri və xidməti sirr sayılan məlumatlardan istifadə edilməsi üçün müəyyən olunmuş qaydalara riayət edilməklə, həmin ictimai biliklərin rəsmi nümayəndələrinin bəyannamədən istifadə etmələrini təmin edir;

4)  təhlükə potensiallı obyektlərin yaxınlığında yaşayan vətəndaşların müraciətinə əsasən, məlumat vərəqinin (bəyannaməyə əlavənin) həmin vətəndaşlara təqdim olunmasını təmin edir.

1.8.   Azərbaycan Respublikası Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsi və onun ərazi və sənaye sahələri üzrə müfəttişlikləri, qanunverici, icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanlarının sorğusuna əsasən, bəyannamənin və ekspertiza rəyinin surətlərinin hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən həmin orqanlara təqdim olunmasına nəzarət edir.

1.9.   Bəyannamənin məxfilik qrifi Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq, həmin bəyannaməyə daxil olan məlumatın məxfilik dərəcəsinə əsasən müəyyən edilir.

1.10.    Təhlükə potensiallı obyektləri istismar edən hüquqi və fiziki şəxslər, müvafiq dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanlarının, eləcə də bəyannamənin və ekspertiza rəyinin təqdim edildiyi ictimai təşkilatların (birliklərin) rəhbərləri, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq, dövlət sirri və yaxud xidməti sirri ilə bağlı məlumatların qorunması, eləcə də həmin sənədlərin uçotunu və saxlanmasını müəyyən olunmuş qaydada təmin etməyə borcludurlar.

1.11.    Bəyannamənini və ekspertiza rəYinin əsli, eləcə də Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinə təqdim edilməsi barədə sənədlərin surətləri təhlükə potensiallı obyektləri istismar edən hüquqi və fiziki şəxslərin (bundan sonra təşkilatların) sərəncamında saxlanılır.

1.12.    Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən təhlükə potensiallı obyektlərin texniki təhlükəsizlik bəyannamələrində və ekspertiza rəylərində göstərilən məlumatların, eləcə də həmin bəyannamələrin və rəylərin qanunverici, icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanlarına göndərilməsi barədə məlumatların Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinin məlumat fondunda saxlanılması üçün, təhlükə potensiallı obyektləri istismar edən təşkilatların rəhbərləri tərəfindən Komitəyə təqdim edilməsi zəruridir.

 II. Əsas anlayışlar

Bu Qaydalarda istifadə edilən anlayışlar aşağıdakı mənaları ifadə edir:

2.1.    Qəza - təhlükə potensiallı obyektlərdə istifadə olunan tikililərin və ya texniki qurğuların uçulması, nəzarət edilə bilməyən partlayış və ya təhlükəli maddələrin ətraf mühitə yayılması;

2.2.    Təhlükə potensiallı obyektin texniki təhlükəsizlik bəyannaməsi - qəza riskinin, qəzanın qarşısının alınmasına və təhlükə potensiallı obyektin texniki təhlükəsizlik normaları və qaydalarının tələblərinə müvafiq istismar edilməsinə, eləcə də təhlükə potensiallı obyektdə qəzanı lokallaşdırmağa və qəzanın nəticələrini aradan qaldırmağa təşkilatın hazır olmasını təmin etmək üçün qurulmuş tədbirlərin kafilik dərəcəsinin təhlilinin hərtərəfli qiymətləndirilməsinin nəticələrini əks etdirən sənəd.

2.3.  Təhlükə potensiallı maddələr - tez alovlanan, oksigenləşən, tezalışan, partlayıcı, zəhərləyici və yüksək zəhərləyici maddələr.

2.4.   Təhlükə potensiallı obyekt - əhali və ətraf mühit üçün təhlükə yaradan, "Texniki təhlükəsizlik haqqında" Qanuna Əlavə 1-də göstərilən partlayış-yanğın, radioaktiv və ionlaşdırıcı şüa mənbələrinin, zəhərləyici maddələrin əldə olunması, hazırlanması, emalı, daşınması, istifadə edilməsi və ləğvi ilə məşğul olan istehsal, təchizat, nəqliyyat və sosial təyinatlı obyektlər.

2.5.   Haqqında bəyannamə verilən obyekt - texniki təhlükəsizlik tələblərinə müvafiq olaraq, barəsində bəyannamə verilməli olan təhlükə potensiallı obyekt.

2.6.  Texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinə hesabat-izahat vərəqi - qəza riski dərəcəsinin və qəzaların qarşısını almaq üçün görülmüş tədbirlərin kafiliyini əsaslandıran sənəd.

2.7.   Təhlükə potensiallı obyektin tərkib hissələri (sonrakı mətndə - tərkib hissələri) - sahələr, qurğular, sexlər, anbarlar və yaxud texniki qurğuları, mexanizmləri və ya onların məcmusunu texnoloji və ya inzibatı prinsip üzrə birləşdirən və təhlükə potensiallı istehsal obyektlərinə daxil olan digər tərkib hissələri.

2.8.   Qəzanını ssenarisi - konkret təhlükəli nəticələr vermiş qəzaya gətirib çıxaran konkret hadisə ilə məntiqi cəhətdən əlaqədar olan ayrı-ayrı hadisələrin ardıcıllığı.

2.9.   Texniki təhlükəsizlik tələbləri - Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində ("Texniki təhlükəsizlik haqqında" Qanuna Əlavə 2) və digər normativ hüquqi sənədlərində, eləcə də müəyyən olunmuş qaydada qəbul edilən normativ texniki sənədlərdə təsbit edilmiş şərtlər, qadağalar, məhdudiyyətlər və digər zəruri şərtlər.

2.10. Təhlükə potensiallı obyektin texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin ekspertizası (sonrakı mətndə-bəyannamənin ekspertizası) - bəyannamənin, texniki təhlükəsizliyə dair norma və qaydalara müvafiq olmasının qiymətləndirilməsinin nəticəsi.

2.11.     Təhlükə potensiallı obyektin texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinə dair ekspertiza rəyi (sonrakı mətndə - ekspertiza rəyi) - texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin, texniki təhlükəsizliyə dair norma və qaydalara müvafiq olması və ya müvafiq olmaması barədə əsaslandırılmış nəticələri əks etdirən sənəd.

2.12.     Bəyannamələrin monitorinqi - bu və ya digər hadisə və yaranmış şəraitin vəziyyətinin proqnozlaşdırılması, müşayiəti və xəbərdarlığı üzrə məlumatların toplanması.

 

III. Bəyannamənin hazırlanmasında ümumi tələblər 

3.1. Təhlükə potensiallı obyektin texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin işlənib hazırlanması aşağıdakı işləri əhatə edir:

▪  qəza riskinin və qəza ilə bağlı təhlükənin hərtərəfli qiymətləndirilməsi;

▪ təşkilatın təhlükə potensiallı obyekti texniki təhlükəsizlik tələblərinə müvafiq qaydada istismar etməyə hazır olmasını təmin etmək üçün görülmüş, təhlükə potensiallı obyektdə qəzanın qarşısını almaq və qəzanı lokallaşdırmağa və qəzanın nəticələrini aradan qaldırmağa yönəlləşdirilmiş tədbirlərin kafilik dərəcəsinin təhlili.

3.2. "Texniki təhlükəsizlik haqqında" Qanuna Əlavə 2-də müəyyən edilmiş və bu Qaydaların 1-ci və 2-ci cədvəllərində göstərilən miqdarda təhlükəli maddələrin əldə edildiyi, istifadə edildiyi, emal olunduğu, hazırlandığı, saxlandığı, daşındığı, məhv edildiyi təhlükə potensiallı obyektlərin texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin işlənib hazırlanması məcburidir. Təhlükə potensiallı obyektlərin identifikasiyası zamanı aşağıdakı prinsiplərə riayət olunmalıdır:

1)  1-ci cədvəldə göstərilməyən təhlükəli maddələr üçün 2-ci cədvəldə göstərilən kəmiyyətlərdən istifadə edilir;

2)  təhlükə potensiallı obyektlər arasındakı məsafə beş yüz metrdən az olduqda təhlükəli maddənin ümumi miqdarı nəzərə alınır;

3)  eyni kateqoriyalı bir neçə növ təhlükəli maddə tətbiq edildikdə onların hüquq miqdarının yol verilə bilən cəmi aşağıdakı kimi təyin olunur:

 

 

 

burada m(y) - tətbiq olunan maddənini miqdarı; M(y) -1 və 2 nömrəli cədvəllərə müvafiq olaraq, 1-dən p-e qədər bütün / üçün olan maddənin yol verilə bilən hədd miqdarı.

 

Cədvəl 1

 

Təhlükəli maddənin adı	Təhlükəli maddənin son hədd miqdarı (t)
Ammonyak	500
Ammonium-nitrat (tərkibində ammonium-nitratdan azot kütləsinin 28 faizdən çox olduğu ammoniy-nitrat və ammonium qarışığı, ammoniy-nitrat konsentratı kütləsinin 90 faizdən çox olduğu ammoniy-nitratın sulu məhlulları)	2500
Gübrə formasında ammonium-nitrat {ammonium-nitrat əsasında sadə gübrələr, eləcə də tərkibində ammonium-nitratdan azot kütləsinin miqdarı 28 faizdən çox olduğu mürəkkəb gübrələr (mürəkkəb gübrələrin tərkibində fosfat və (və ya) kalium ilə birlikdə ammonium-nitrat var)}	10000
Akrilonitril	200
Xlor	25
Etilen oksid	50
Tərkibində sian olan hidrogen	20
Tərkibində ftor olan hidrogen	50
Tərkibində sulfid olan hidrogen	50
Kükürd dioksid	250
Kükürd trioksid	75
Alkillər	50
Fosgen	0,75
Mentilizosianat	0,15
Cədvəl 2

Təhlükəli maddələrin növləri	Təhlükəli maddənin son hədd miqdarı (t)
Tez alovlanan qazlar	200
Əmtəə-xammal anbarlarında və bazarlarda olan alışan mayelər	50000
Texnoloji prosesdə istifadə edilən və yaxud magistral boru kəməri ilə nəql edilən alışan mayelər	200
Zəhərləyici maddələr	200
Yüksək dərəcədə zəhərləyici maddələr	20
Oksidləşən maddələr	200
Partlayıcı maddələr	50
Radioaktiv maddələr və vasitələr	50
Ətraf təbii mühit üçün təhlükə törədən maddələr	500

 

"Texniki təhlükəsizlik haqqında" Qanunun 15-ci maddəsində və həmin Qanuna Əlavə 2-də müəyyən edilmiş tələblərə uyğun gəlməyən təhlükə potensiallı obyektlərin texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin işlənib hazırlanmasının zəruri olması Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsi tərəfindən müəyyən edilir.

3.3.   Təşkilatın tərkibində, haqqında bəyannamə verilməli bir neçə təhlükə potensiallı obyekt olduqda, təhlükə potensiallı istehsal obyektlərinin texniki təhlükəsizliyinə dair vahid bəyannamənini işlənib hazırlanmasına və sənədləşdirilməsinə icazə verilir.

3.4.   Fəaliyyətdə olan təhlükə potensiallı obyekt üçün bəyannamə işlənib hazırlanarkən texniki təhlükəsizliyə dair tələblərin təmin edilməsi haqqında məlumatlara həm həyata keçirilən tədbirlər barədə, həm də həyata keçirilməsi planlaşdırılan tədbirlər barədə məlumat daxil edilməlidir.

3.5.   Bəyannamə və ona əlavələr, təhlükə potensiallı obyektin texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin ekspertizasını keçirən ekspert təşkilatına təqdim edilməlidir.

3.6.   Bəyannamənini sənədləşdirilmiş nüsxələri hesabat-izahat vərəqi və məlumat Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinə təqdim edilir.

 

IV. Texniki təhlükəsizliyə dair bəyannamədə göstərilən məlumatlar

4.1. Bəyannamənin strukturu

4.1.1.  Bəyannamə aşağıdakı struktur elementlərindən ibarətdir:

a) titul vərəqi;

b) bəyannaməni işləyib hazırlamış təşkilat (hüquqi və fiziki şəxs) haqqında məlumatlar;

z) mündəricat;

c) 1-ci bölmə "Ümumi məlumatlar";

d) 2-ci bölmə "Təhlükəsizliyin təhlil edilməsinin nəticələri";

e) 3-cü bölmə "Texniki təhlükəsizlik tələblərinin təmin edilməsi";

ə) 4-cü bölmə "Nəticələr";

f) 5-ci bölmə "Situasiya planı".

4.1.2.  Bəyannaməyə aşağıdakı əlavələr daxil edilir:

a) Əlavə 1 "Hesabat-izahat vərəqi";

b) Əlavə 2 "Məlumat vərəqi".

4.2. Bəyannamənin struktur elementlərinə, bəyannaməyə əlavələrlə və məlumatların tərkibinə dair tələblər

4.2.1. Bəyannamənin titul vərəqi

4.2.1.1.     Titul vərəqi bəyannaməsinin birinci səhifəsi olub, sənədin işlənməsi və axtarışı üçün zəruri məlumatların mənbəyidir.

4.2.1.2.     Titul vərəqində aşağıdakı məlumatlar göstərilir:

a) təhlükə potensiallı obyekti istismar edən təşkilatın rəhbəri və yaxud layihənin sifarişçisi tərəfindən bəyannamənini təsdiq edildiyini göstərən qrif;

b) haqqında bəyannamə verilən obyektin daxil olduğu təşkilat (hüquqi və fiziki şəxs) tərəfindən müəyyən edilən qeydiyyat nömrəsi;

z) Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsi tərəfindən müəyyən edilmiş qeydiyyat nömrəsi;

c) haqqında bəyannamə verilən konkret obyektin (bir obyekt haqqında bəyannamə verildikdə) və yaxud obyektlərin (bir neçə obyekt haqqında bəyannamə verildikdə) adı (adları) göstərilməklə, bəyannamənin adı, eləcə də təşkilatın adı;

d) haqqında bəyannamə verilən təhlükə potensiallı obyektlərin dövlət reyestrində qeydiyyat nömrəsi;

e) bəyannaməni işləyib hazırlamış təşkilatın (hüquqi və fiziki şəxsin) olduğu yer və bəyannamənin təsdiq edildiyi il.

4.2.2. Bəyannaməni işləyib hazırlanmış təşkilat haqqında məlumatlar

4.2.2.1. Bəyannaməni işləyib hazırlanmış təşkilat haqqında aşağıdakı məlumatlar göstərilir:

a) bəyannaməni və ona əlavələri işləyib hazırlamış təşkilatın adı, poçt ünvanı, telefon və faks nömrələri; texniki təhlükəsizliyə dair bəyannamə verilməsi ilə bağlı fəaliyyət növü üçün alınmış xüsusi razılıq (lisenziya) barədə məlumatlar - fəaliyyət növünün adı, lisenziyanını hansı orqan tərəfindən verildiyi tarixi və qeydiyyat nömrəsi;

b) bəyannamənin işlənib hazırlanmasında iştirak etmiş şəxslərin adı, atasının adı, soyadı, vəzifələri və iş yerləri göstərilməklə, icraçıların siyahısı.

4.2.3. Mündəricat

4.2.3.1. Mündəricatda bəyannamənin bütün bölmələrinin adları və həmin elementlərin başlandığı səhifələrin nömrələri göstərilir.

4.2.4.1-ci bölmə - "Ümumi məlumatlar"

4.2.4.1. "Ümumi məlumatlar" adlanan 1-ci bölmədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) təşkilatın rekvizitləri;

b) bəyannamə verilməsinin əsaslandırılması; z) təşkilatın olduğu yer barədə məlumatlar;

c) işçilər və əhali barədə məlumatlar;

d) sığorta məlumatları (fəaliyyətdə olan obyektlər barədə verilən bəyannamələr üçün).

4.2.4.2. haqqında bəyannamə verilən obyektin daxil olduğu təşkilatın aşağıdakı rekvizitləri göstərilməlidir:

a) təşkilatın tam və müxtəsər adı;

b) hüquqi şəxsin, yuxarı orqanın, nazirliyin, idarənini, şirkətin, konsernin (əkər onlar varsa), fiziki şəxsin ünvanı və telefon, faks nömrələri göstərilməklə, onların adları;

z) təşkilatın rəhbərlərinin soyadları, adı, atasının adı və vəzifələri;

c) təşkilatın tam poçt ünvanı, telefon, faks və teletayp nömrələri;

d) təşkilatın, haqqında bəyannamə verilən obyektlə əlaqədar əsas fəaliyyət istiqamətlərinin qısa siyahısı.

4.2.4.3. Bəyannamə verilməsinin əsaslandırılması üçün aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) təhlükə potensiallı obyektin, haqqında bəyannamə verilməli obyektlər qisminə aid edilməsi üçün əsas olmuş təhlükəli maddələrin miqdar göstəriciləri barədə məlumatlar;

b)  bəyannamə işlənib hazırlanması haqqında qərar qəbul edilməsi üçün əsas olmuş normativ hüquqi sənədlərin siyahısı.

4.2.4.4. Təşkilatın olduğu yer barədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) haqqında bəyannamə verilən obyektin yerləşdiyi ərazinin xarakteristikası;

b)  haqqında bəyannamə verilən obyektin ərazisinin ölçüləri və hüdudları, sanitar müdafiə və (və ya) qoruyucu zonaları barədə məlumatlar.

4.2.4.5. İşçilər və əhali barədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) haqqında bəyannamə verilən obyektin işçilərinin ümumi sayı və yaxud ən böyük iş növbəsində işləyənlərin sayı barədə;

b) yaxınlarda yerləşən və maksimal hipotetik qəzanın təsir dairəsinə düşə biləcək iri təşkilatların işçilərinin sayı və yaşayış məntəqələrinin sakinlərinin sayı göstərilməklə, həmin təşkilatların və yaşayış məntəqələrinin siyahısı.

4.2.4.6. Sığorta məlumatları yalnız fəaliyyətdə olrn obyektlər barədə gösmərilməli və aşağıdakı məlumatlardan ibarət olmalıdır:

a) sığortaçı təşkilatın adı və ünvanı, eləcə də onunu sığorta lisenziyaları barədə məlumatlar;

b) sığorta mənbələrinin həcmi göstərilməklə, sığorta müqavilələrinin siyahısı.

 4.2.5. 2-ci bölmə - "Təhlükəsizliyin təhlil edilməsinin nəticələri"

4.2.5.1. "Təhlükəsizliyin təhlil edilməsinin nəticələri" adlanan 2-ci bölmədə

aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) təhlükəli maddələr barədə;

b) texnologiyalar barədə;

s) riskin təhlilinin əsas nəticələri barədə.

4.2.5.1.1.  Təhlükəli maddələr barədə məlumatlar, haqqında bəyannamə verilən obyektin identifikasiyası zamanı nəzərə alınan təhlükəli maddələr üçün göstərilməli və aşağıdakı məlumatdan ibarət olmalıdır:

♦     təhlükəli maddənin adı;

♦     təhlükəli maddənin təhlükəlilik dərəcəsi və onun insan orqanizminə təsirinin xarakteri.

4.2.5.1.2.  Texnologiyalar barədə aşağıdakı məlumatlar:

♦     əsas texnoloji axınların sxemi;

♦     təhlükəli maddələrin paylanması sistemi;

 

1)   əsas texnoloji axınların sxemi və təhlükəli maddələrin adları göstərilməklə, həmin maddələrin, haqqında bəyannamə verilən obyektin texnoloji sistemində yerdəyişmə istiqamətlərini əks etdirən blok-sxem şəklində;

2)   təhlükəli maddələrin paylanması barədə məlumatlar texniki qurğularda - aparatlarda (tutumlarda), boru kəmərlərində mövcud olan təhlükəli maddələrin ümumi miqdarı və hər tutum vahidinə və yaxud ən böyük tutumlu boru kəmərində təhlükəli maddələrin maksimum miqdarı barədə məlumatdan ibarət olmalıdır. Bu məlumatlar, haqqında bəyannamə verilən obyektin bütün tərkib hissələri üçün maksimal reqlament üzrə təhlükəli maddənin qiymətləndirilməsi əsasında göstərilməlidir.

4.2.5.1.3.  Qəza riskinin təhlilinin əsas nəticələri aşağıdakı məlumatlardan ibarətdir:

♦     qəzanın baş verməsi və onun yayılması riskinin təhlilinin və qəza riskinin qiymətləndirilməsinin nəticələrindən;

♦     qəzanın baş verməsi və onun yayılması riskinin təhlilinin nəticələri aşağıdakı məlumatlardan:

a) qəzanın baş verməsinə və onun yayılmasına şərait yaradan əsas amillərin və ehtimal edilən səbəblərin siyahısından;

b) ən iri və ən çox ehtimal edilən qəzaların ssenarilərinin qısa təsvirindən ibarətdir;

• qəza riskinin qiymətləndirilməsinin nəticələri aşağıdakı məlumatlardan:

a) qəza riskinin qiymətləndirilməsi üçün tətbiq edilən modellərin və hesablama üsullarının siyahısından;

b) qəzada iştirak edən təhlükəli maddələrin miqdarından;

z) zərərli amillərin təsir zonalarının mümkün ölçülərindən;

c) zərərçəkənlərin mümkün sayından;

d)  qəzanın vura biləcəyi zərərin həcmindən;

e) qəza nəticəsində işçilərə və əhaliyə dəyə biləcək ziyanın və ətraf təbii mühitə vurula biləcək zərərin həcmi barədə məlumatlardan ibarət olmalıdır.

4.2.6. 3-cü bölmə - "Texniki təhlükəsizlik tələblərinin təmin edilməsi"

4.2.6.1. "Texniki təhlükəsizlik tələblərinin təmin edilməsi" adlanan 3-cü böl-mədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

♦     haqqında bəyannamə verilən obyektin istismarının texniki təhlükəsizlik tələblərinin təmin edilməsi barədə;

♦     qəzanın lokallaşdırmağa və onun nəticələrini aradan qaldırmağa hazırlıqla bağlı olan tədbirlərin texniki təhlükəsizlik tələblərinin təmin edilməsi barədə;

♦     Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinin sərəncam və göstərişlərinin yerinə yetirilməsi barədə (fəaliyyətdə olan obyektlər üçün);

♦     obyektin istismarı ilə bağlı fəaliyyət növləri üçün qüvvədə olan və (və ya) zəruri olan lisenziyaların siyahısı;

♦     işçilərin texniki təhlükəsizlik sahəsində biliklərinin və onların işə buraxılma qaydasının müntəzəm yoxlanılması göstərilməklə, işçilərin peşə hazırlığı və qəzadan müdafiə olunmağa hazırlığı barədə;

♦     istehsalatda texniki təhlükəsizlik tələblərinə riayət edilməsinə nəzarət sistemi barədə;

♦     qəzalar haqqında məlumatın toplanması və təhlil edilməsi sistemi barədə;

♦     ekspertizanı keçirmiş (fəaliyyətdə olan obyektlər üçün) ekspert təşkilatının və ekspertiza obyektinin adını göstərməklə, aparılmış texniki təhlükəsizlik ekspertizalarının siyahısı;

♦     fəaliyyətdə olan obyektin istismar şəraitinin norma və qaydaların tələblərinə uyğun olması barədə (həmin şəraitin uyğun olduğu normativlər göstərilməklə);

♦     haqqında bəyannamə verilən obyektdə qəzanın lokallaşdırılması və onun nəticələrinin aradan qaldırılması tədbirləri barədə;

♦     qəza əleyhinə qüvvələrin, qəzadan xilasetmə sisteminin və texniki təhlükəsizliyin təyin edilməsi ilə əlaqədar dikər xidmətlərin tərkibi barədə;

♦     haqqında bəyannamə verilən obyektdə qəzaların lokallaşdırılması və onların nəticələrinin aradan qaldırılması üçün nəzərdə tutulan maliyyə və material ehtiyatları barədə;

♦     haqqında bəyannamə verilən obyektdə qəza baş verdiyi halda bu barədə məlumatlandırma sxemi və görülməli tədbirlərin icra qaydası göstərilməklə, qəza haqqında məlumatlandırma sistemi barədə məlumatlar.

4.2.7. 4-cü bölmə - "Nəticələr"

4.2.7.1. "Nəticələr" adlanan 4-cü bölmədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) haqqında bəyannamə verilən obyektin ən təhlükəli tərkib hissələri, risk göstəricilərinə təsir edən ən mühüm amillər və təhlükəsizlik səviyyəsinin ümumiləşdirilmiş qiyməti;

b) planda nəzərdə tutulan və qəza riskinin azaldılmasına yönəlmiş tədbirlərin siyahısı.

4.2.8. 5-ci bölmə - "Situasiya planı"

4.2.8.1.      "Situasiya planı" adlanan 5-ci bölmə, haqqında bəyannamə verilən obyektdə ən çox ehtimal edilən (tipik) qəza ssenariləri üçün, ən təhlükəli nəticələr verə biləcək maksimum zədələnmə zonalarının qrafik təsvirindən ibarət olmalıdır.

4.2.8.2.      "Situasiya planı"nda kiçildilmiş miqyasda aşağıdakılar göstərilməlidir:

a) haqqında bəyannamə verilən obyektin sənaye meydançasının (ərazisinin) və sanitar-müdafiə zonasının sərhədi;

b) müəssisələr, yaşayış məntəqələri və adamların kütləvi şəkildə toplaşdığı yerlər;

z) qəzaların məhvedici amillərinin təsir zonaları.

4.2.9. "Hesabat-izahat vərəqi" adlanan 1 nömrəli Əlavənin strukturuna aşağıdakı elementlər daxildir:

a) titul səhifəsi;

b) icraçıların siyahısı; 8) mündəricat;

c) 1-ci bölmə - "Təşkilat haqqında məlumatlar";

d) 2-ci bölmə - "Təhlükəsizliyin təhlili";

e) 3-cü bölmə - "Nəticələr və təkliflər";

ə) 4-cü bölmə - "Situasiya planları";

f) "İstifadə edilmiş mənbələrin siyahısı".

4.2.9.1. Hesabat-izahat vərəqinin titul səhifəsi

1)  Titul səhifəsi hesabat-izahat vərəqinin ilk səhifəsi olub, sənədin işlənməsi və axtarışı üçün zəruri olan məlumatın mənbəyidir.

2)  Titul səhifəsində aşağıdakı məlumatlar göstərilir:

a)  hesabat-izahat vərəqinin,  onu işləyib hazırlamış təşkilatın  rəhbəri tərəfindən təsdiq olunduğunu göstərən qrif;

b) müəyyən olunmuş qaydada Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsi tərəfindən müəyyən edilmiş qeydiyyat nömrəsi (bəyannaməyə verilmiş qeydiyyat nömrəsinə uyğun olmalıdır);

5) haqqında bəyannamə verilən konkret obyektin (bir obyekt haqqında bəyannamə verildikdə) və yaxud obyektlərin (bir neçə obyekt haqqında bəyannamə verildikdə) adı (adları) göstərilməklə, bəyannaməyə əlavə olunan hesabat - izahat vərəqinin adı, eləcə də tərkibinə həmin obyektlərin daxil olduğu təşkilatın adı;

c) haqqında bəyannamə verilən təhlükə potensiallı obyektlərin dövlət reyestrində qeydiyyat nömrəsi;

d) kitabın nömrəsi (hesabat-izahat vərəqi iki və ya daha çox kitabdan ibarətolduğu halda);

e) hesabat-izahat vərəqini işləyib hazırlayan təşkilatın olduğu yer və hesabat-izahat vərəqinin təsdiq edildiiyi il.

4.2.9.2. İcraçıların siyahısı

İcraçıların siyahısında hesabat-izahat vərəqinin işlənib hazırlanmasında iştirak etmiş məsul icraçıların və şərikli icraçıların soyadları, adı, atasının adı, vəzifələri və iş yerləri göstərilməlidir.

4.2.9.3. Mündəricat

1)Mündəricatda hesabat-izahat vərəqinin bütün bölmələrinin adları və həmin elementlərin başlandığı səhifələrin nömrələri göstərilir.

2)Hesabat-izahat vərəqi iki və ya daha çox kitabdan ibarət olduğu halda hər bir kitabın öz mündəricatı olmalıdır. Birinci kitabın mündəricatında səhifələrin və kitabların nömrələri göstərilməklə, bütün sənədin məzmunu təsvir edilməli, sonrakı kitabların mündəricatlarında isə yalnız müvafiq kitabın məzmunu göstərilməlidir.

4.2.9.4.1-ci bölmə - "Təşkilat haqqında məlumatlar"

4.2.9.4.1. "Təşkilat haqqında məlumatlar" adlanan 1-ci bölmədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

1)   haqqında bəyannamə verilən obyektiv tərkib hissələrinin siyahısı;

haqqında bəyannamə verilən obyektiv tərkib hissələrinin siyahısı təhlükə potensiallı obyektlərin identifikasiyası sahəsində qüvvədə olan normativ sənədlərin tələblərinə müvafiq olmalıdır;

2) haqqında bəyannamə verilən obyektin topoqrafiyası və yerləşdiyi ərazi barədə məlumatlar;

haqqında bəyannamə verilən obyektin topoqrafiyası və yerləşdiyi ərazi barədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) haqqında bəyannamə verilən obyektin yerləşdiyi rayonun topoqrafiyası barədə;

b) haqqında bəyannamə verilən obyektin qadağan zonalarının, mühafizə və sanitar müdafiə zonalarının olması və həmin zonaların hüdudları barədə;

s) haqqında bəyannamə verilən obyektin yerləşdiyi rayonun təbii iqlim şəraiti barədə;

ç) tikinti meydançası rayonunda seysmik vəziyyətlə bağlı araşdırmalara dair hesabatların layihəsində torpaqların, təbii iqlim şəraitinin, dikər xarici təsirlərin xarakteristikalarından istifadə edilməsi barədə məlumatlar (layihə sənədlərinin tərkibində işlənib hazırlanan bəyannamə üçün tərtib edilir).

3)  işçilər və yaxınlıqda yaşayan əhali barədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) haqqında bəyannamə verilən obyektin işçilərinin ümumi sayı və yaxud ən böyük iş növbəsində işləyənlərin sayı barədə;

b) yaxınlıqda yerləşən və maksimal hipotetik qəzanın zərərli amillərinin təsir dairələrinə düşə biləcək təşkilatların yerləşməsi, bu təşkilatlarla haqqında bəyannamə verilən obyekt arasındakı məsafə və onların işçilərinin sayı barədə;

s) yaxınlıqda yerləşən və maksimal hipotetik qəzanın zərərli amillərinin təsir dairəsinə düşə biləcək yaşayış məntəqələrinin yerləşməsi, bu yaşayış məntəqələri ilə haqqında bəyannamə verilən obyekt arasındakı məsafə və onların sakinlərinin sayı barədə məlumatlar.

4.2.9.5. 2-ci bölmə - "Təhlükəsizliyin təhlili"

4.2.9.5.1. "Təhlükəsizliyin təhlili" adlanan 2-ci bölmədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

1)   təhlükəli maddələrin xarakteristikası;

təhlükəli maddələrin xarakteristikası haqqında verilən bəyannamə verilən obyektin identifikasiyası zamanı nəzərə alınan təhlükəli maddələr üçün göstərilməli və aşağıdakı məlumatdan ibarət olmalıdır:

a) maddənin adı;

b) maddənin kimyəvi düsturu;

s) maddənin kimyəvi tərkibi;

ç) ümumi məlumatlar (maddənin molekulyar çəkisi, qaynama temperaturu, sıxlığı);

d) partlayış təhlükəsi haqqında məlumatlar;

e) zəhərləyici təhlükə haqqında məlumatlar;

ə) reaksiyaya girmə qabiliyyəti haqqında məlumatlar;

f) maddənin qoxusu haqqında məlumatlar;

g) korroziya aktivliyi haqqında məlumatlar;

ğ) təhlükəsizlik tədbirlərinin təsviri;

h) maddənin insanlara təsiri haqqında məlumatlar;

x) maddənin təsirindən qorunma vasitələri haqqında məlumatlar;

ı) maddənin zərərsizləşdirilmiş vəziyyətə keçirilməsi metodları haqqında məlumatlar;

y) maddənin təsirindən zərər çəkənlərə ilk yardım tədbirləri haqqında məlumatlar;

2) texnologiya və aparat tərtibatı barədə məlumatlar;

texnologiyalar və aparat tərtibatı barədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) əsas texnoloji avadanlığın işarə edildiyi və təhlükəli maddələrin, haqqında bəyannamə verilən obyektin tərkib hissələri üzrə texnoloji prosesin qısa təsvir edildiyi prinsipial texnoloji sxem;

b) haqqında bəyannamə verilən obyektin tərkib hissələri üzrə təhlükəli maddələrin dövr etdiyi əsas texnoloji avadanlığın yerləşməsinin planı;

s) təhlükəli maddələrin dövr etdiyi əsas texnoloji avadanlığın siyahısı;

ç) təhlükəli maddələrin avadanlıqlar üzrə paylanması barədə məlumatlar.

3) təhlükəsizliyin təmin edilməsi ilə bağlı texniki qərarların təsviri; təhlükəsizliyin təmin edilməsi ilə bağlı texniki qərarların təsviri aşağıdakı məlumatlardan ibarət olmalıdır:

a) avadanlığın hermetikliyinin pozulmasını istisna etməyə və qəza nəticəsində təhlükəli maddələr axınının qarşısını almağa yönəlmiş texniki qərarların təsviri;

b) qəzaların yayılmasının qarşısını almağa, təhlükəli maddələr axınını lokallaşdırmağa yönəlmiş qərarların təsviri;

s) partlayış və yanğın təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə yönəlmiş texniki qərarların təsviri;

4) avtomatik tənzimləmə, bloklama, siqnalizasiya sistemlərinin və təhlükəsizliyin təmin edilməsi ilə bağlı sair sistemlərin təsviri.

4) riskin təhlil;

qəza riskinin təhlilinin nəticələri aşağıdakı məlumatlardan ibarət olmalıdır:

a) məlum qəzaların təhlili;

məlum qəzaların təhlilinin nəticələri aşağıdakı məlumatlardan ibarət olmalıdır:

♦     haqqında bəyannamə verilən obyektdə baş vermiş qəzaların və nasazlıqların siyahısı (yalnız fəaliyyətdə olan obyektlər üçün tərtib edilir);

♦     dikər analoji obyektlərdə baş vermiş qəzaların və yaxud təhlükəli maddələrlə davranışa aidiyyəti olan qəzaların siyahısı;

♦     baş vermiş qəzaların əsas səbəblərinin təhlili;

b) qəzaların baş verməsi və yayılması şəraitinin təhlili;

qəzaların baş verməsi və yayılması şəraitinin təhlilinin nəticələri aşağıdakı məlumatlardan ibarət olmalıdır:

♦     qəzaların baş verməsinə və yayılmasına şərait yaratması güman edilən səbəb və amillərin müəyyən edilməsi;

♦     baş verə biləcək qəzaların tipik ssenarilərinin müəyyən edilməsi;

♦     tətbiq edilən fiziki-riyazi modellərin və hesablama metodlarının əsaslandırılması;

♦     qəzada iştirak edən təhlükəli maddələrin miqdarının qiymətləndirilməsi;

♦     zərərli amillərin ehtimal edilən təsir zonalarının hesablanması;

♦     zərər çəkənlərin ehtimal edilən sayının qiymətləndirilməsi;

♦     zərərin ehtimal edilən həcminin qiymətləndirilməsi.

s) qəza riskinin qiymətləndirilməsi;

qəza riskinin qiymətləndirilməsi işçilərə və əhaliyə ziyan dəyməsi, əmlaka və ətraf təbii mühitə zərər vurulması ehtimalının qiymətləndirilməsini əhatə edir.

4.2.9.6.  3-cü bölmə - "Nəticələr və təkliflər"

"Nəticələr və təkliflər" adlanan 3-cü bölmədə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

1)  haqqında bəyannamə verilən obyektin ən təhlükəli tərkib hissələrinin siyahısı;

2)  risk göstəricilərinə təsir edən ən mühüm amillərin siyahısı;

3)  təhlükə potensiallı obyektinin təhlükəsizlik dərəcəsinin qiymətləndirilməsi;

4)  qəza riskinin azaldılmasına yönəlmiş tədbirlərin tətbiq edilməsinə dair təkliflər.

4.2.9.7.  4-cü bölmə - "Situasiya planları"

1)  "Situasiya planları" adlanan 4-cü bölmə, haqqında bəyannamə verilən obyektdə ən çox ehtimal edilən (tipik) qəza ssenariləri üçün, ən təhlükəli nəticələr verə biləcək maksimum zədələnmə zonalarının qrafik təsvirindən ibarət olmalıdır.

2)  "Situasiya planları"nda kiçildilmiş miqyasda aşağıdakılar göstərilməlidir:

a) haqqında bəyannamə verilən obyektdə texniki təhlükəsizlik tələblərini tənzimləyən normativ hüquqi sənədlərin siyahısı;

b) təşkilatın, hesabat-izahat vərəqi işlənib hazırlanarkən istifadə edilən sənədlərinin siyahısı;

s) ədəbi mənbələrin siyahısı

4.2.10. Əlavə 2 - "Məlumat vərəqi"

1)   "Məlumat vərəqi" adlanan Əlavə 2 vətəndaşların və ictimai təşkilatların sorğularına əsasən onlara təqdim edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.

2)   "Məlumat vərəqi"ndə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir:

a) haqqında bəyannamə verilən obyektin daxil olduğu təşkilatın adı;

b) məlumatlandırma və ictimaiyyətlə qarşılıqlı əlaqələr üzrə məsul şəxs barədə məlumatlar (vəzifəsi, soyadı, adı, atasının adı, telefonu);

s) haqqında bəyannamə verilən obyektlə bağlı istehsal fəaliyyəti barədə qısa məlumat;

ç) haqqında bəyannamə verilən obyektdə dövr edən təhlükəli maddələrin siyahısı və əsas xarakteristikaları;

d)  baş verə biləcək qəzaların miqyası, nəticələri və təhlükəsizlik tədbirləri barədə qısa məlumat;

e) qəza baş verəcəyi halda məlumatlandırma üsulları və əhalinin əməl etməli olduğu zəruri tədbirlər barədə məlumat.

 

V. Bəyannamənin və bəyannaməyə əlavələrin tərtib edilməsi ilə bağlı tələblər

5.1. Ümumi tələblər

1) Bəyannamə və ona əlavələr ayrı-ayrılıqda tərtib edilməlidir. Bəyannamə və hesabat-izahat vərəqi ayrı-ayrılıqda cildlənmiş kitab şəklində (zəruri hallarda bir neçə kitab şəklində) tərtib edilir.

2)   Bəyannamənin və ona əlavələrin mətnləri ağ kağızın bir üzündə, 1,5 interval məsafə saxlamaqla makinada yazılmalı və yaxud kompüterlərin çap və qrafik qurğularından istifadə edilməklə hazırlanmalıdır.

3)   Mətnin çap edilməsi üsulundan, eləcə də şəkillərin və cədvəllərin tərtib edilməsi üsulundan asılı olmayaraq, onların keyfiyyəti bu sənədlərin dəqiq bərpa edilə bilməsi tələblərinə cavab verməlidir.

4)   Bəyannaməni və hesabat-izahat vərəqini tərtib edərkən bütün mətndəki materialın müntəzəm yerləşdirilməsi, təsvirin kontrastlı və dəqiq olması tələblərinə riayət edilməlidir.

5)   Çap edilmiş mətnə bəzi sözlərin, düsturların, işarələrin qara mürəkkəblə və yaxud tuşla yazılmasına icazə verilir.

6)   Bəyannamənin struktur elementlərinin sərlövhələri yeni səhifələrdən, sətrin ortasından başlamalı, sərlövhə kiçik hərflərlə yazılmalı, sərlövhənin altından xətt çəkilməməli və onun sonunda nöqtə qoyulmamalıdır.

7)   Yarımbölmələrin və bəndlərin sərlövhələri təzə sətirdə abzasdan başlayaraq kiçik hərflərlə yazılmalı və sərlövhənin altından xətt çəkilməməlidir. Sərlövhələrdə sözlərin sətirdən-sətrə köçürülməsinə icazə verilmir.

8)   Bəyannamənin struktur elementlərinin, yarımbölmələrin və bəndlərin sərlövhələri ilə mətn arasındakı məsafə 3 intervaldan az olmamalıdır.

5.2. Bəyannamənin və əlavələrin səhifələrinin nömrələnməsi

1)  Bəyannamənin səhifələri və bəyannaməyə hər bir əlavənin mətni ayrı-ayrılıqda, ardıcıl nömrələnmişdir.

2)  Səhifələrin ümumi nömrələnməsinə titul vərəqləri də daxildir. Titul vərəqlərində səhifə nömrələnmir.

3)   Ayrıca vərəqlərdə yerləşən şəkillər və cədvəllər bəyannamənin və hesabat-izahat vərəqinin ümumi səhifə nömrələrinə daxil edilir.

4)   Şəkillərin və cədvəllərin hər vərəqi bir səhifə hesab edilir.

5.3.  Bəyannamənin və hesabat-izahat vərəqinin bölmələrinin, yarımbölmələrinin, bəndlərinin, yarımbəndlərinin və kitablarının nömrələnməsi

1)   Bəyannamənin və hesabat - izahat vərəqinin hər bir bölməsi və yaxud yarımbölməsi daxilində bölmələrin, yarımbölmələrin, bəndlərin, yarımbəndlərin və kitabların sıra nömrələri göstərilməlidir.

2)   Bəndin nömrəsi - bir-birindən nöqtə işarəsi ilə ayrılan bölmənin nömrəsindən və yarımbölmənin və yaxud yarımbəndin sıra nömrəsindən ibarət olur, məsələn , 1.1, 1.2, 1.3 və yaxud 1.1.1, 1.1.2, 1.1.3 və i.a.

3)   Yarımbəndin nömrəsi - bir-birindən nöqtə işarəsi ilə ayrılan bölmənin nömrəsindən, yarımbölmənin nömrəsindən, bəndin nömrəsindən və yarımbəndin sıra nömrəsindən ibarət olur, msələn, 1.1.1.1,1.1.1.2, 1.1.1.3 və i.a.

4)   Əgər yarımbölmə yalnız bir bənddən və yaxud yarımbənddən ibarətdirsə, həmin bəndi (yarımbəndi) nömrələmək lazım deyil.

5)   Bəyannamənin və hesabat-izahat vərəqinin kitabları üçün, müvafiq bəyannamə və yaxud hesabat-izahat vərəqi daxilində kitabların sıra nömrələri göstərilməlidir.

Kitabın nömrəsi titul vərəqində, bəyannamənin və yaxud hesabat-izahat vərəqinin adının altında müvafimq rəqəmlərlə göstərilməlidir.

5.4. Şəkillər

1)  Şəkillər (cizgilər, qrafiklər, sxemlər, diaqramlar, fotoşəkillər) bəyannamədə və yaxud hesabat-izahat vərəqində həmin rəsmlərin adı ilk dəfə çəkilən mətndən bilavasitə sonra və yaxud növbəti səhifədə yerləşdirilməlidir.

2)  Bütün şəkillərə istinadlar verilməlidir:

3)  Şəkillərin adı olmalı və həmin ad şəklin yuxarı hissəsində göstərilməlidir. Zəruri hallarda şəkillərin aşağı hissəsində izahedici məlumatlar (şəkilaltı mətn) yerləşdirilə bilər.

4)  Şəkillər izahedici məlumatlardan sonra yerləşdirilən "Şəkil" sözü ilə işarə edilir.

5)  Şəkillər bütövlükdə bəyannamə və yaxud hesabat-izahat vərəqi daxilində müvafiq rəqəmlər ilə nömrələnməlidir.

6)  Şəkillər bir səhifədə hazırlanmalıdır. Əgər şəkil bir səhifəyə yerləşmirsə, onu başqa səhifələrə köçürmək olar. Bu halda şəklin birinci səhifəsində şəklin adı, sonrakı səhifələrin hər birində isə izahedici məlumatlar və daha sonra "Şəkil..." və "Vərəq..." sözləri göstərilməlidir.

5.5. Cədvəllər

1)   Ədəbi materiallar cədvəl şəklində tərtib edilməlidir.

2)   Cədvəl bəyannamədə və yaxud hesabat-izahat vərəqində həmin cədvəlin adı ilk dəfə çəkilən mətndən bilavasitə sonra və yaxud növbəti səhifədə yerləşdirilməlidir.

3)   Bütün cədvəllərə istinadlar verilməlidir.

4)   Cədvəllər bütövlükdə bəyannamə və yaxud hesabat-izahat vərəqi daxilində müvafiq rəqəmlərlə nömrələnməlidir. Nömrə cədvəlin sərlövhəsinin üstüündə yerləşdirilməlidir.

5.6. Sadalamalar və haşiyələr

1)  Zəruri hallarda bəndlərin və yaxud yarımbəndlərin daxilində sadalamalar aparıla bilər. Sadalamaların mətni kiçik hərflərlə çap edilməli, onların sıra nömrələri rəqəmlərlə göstərilməli və nömrədən sonra mötərizə işarəsi yazılmalıdır, məsələn, 1), 2), 3) və i.a.

2)  Bir bəndin və yaxud bir yarımbəndin daxilində birdən artıq sadalamalar qrupu olmasına yol verilir.

3)  Mətnin, cədvəlin və yaxud şəklin məzmununu izah etmək zərurəti olduqda bəyannamədə və yaxud hesabat-izahat vərəqində haşiyələr yerləşdirilməlidir. haşiyələr aid olduqları mətnin, cədvəlin və yaxud rəsmlərin yerləşdiyi səhifənin aşağı hissəsində yerləşdirilir.

5.7. İstinadlar

1) Mənbələrə istinadlar mənbələrin siyahısında müvafiq mənbənin sıra nömrəsi ilə göstərilməli və həmin nömrədən iki çəpəki xətt işarəsi ilə ayrılmalıdır.

2)  Mənbələrin ümumi siayhısı ilə yanaşı, sətiraltı qeyddə göstərilən mənbələrə istinad etməyə də yol verilir.

3)  Bölmələrə, yarımbölmələrə, bəndlərə, yarımbəndlərə, şəkillərə, cədvəllərə, sadalamalara və əlavələrə istinad edərkən onların sıra nömrələri göstərilməlidir, məsələn: "... 2-ci bölmədə ...","... 3.2.4. bəndinə əsasən...", "... 1-ci şəkildə ..." və i.a.

5.8. Riskin təhlil edilməsi nəticələrinin sənədləşdirilməsi ilə bağlı tələblər.

1)  Riskin təhlil edilməsi nəticələri elə əsaslandırılmalı və sənədləşdirilməlidir ki, hesabat-izahat vərəqində təsvir edilən hesablama və nəticələrin ilkin təhlildə iştirak etməmiş mütəxəssislər tərəfindən yoxlanması və təkrar edilməsi mümkün olsun.

2)  Bəyannaməni işləyib hazırlayanlar əsaslandırılmış modellərin və hesablama metodlarının hər hansı birindən istifadə edə bilərlər. Tətbiq edilən modellərin və hesablama metodlarının, eləcə də riskin qiymətləndirilməsi nəticələrinin əsaslandırılması hesabat-izahat vərəqində göstərilməlidir. Bəyannamədə hesablamaların əsas nəticələri göstərilir. Tətbiq edilən modelləri və hesablama metodlarını əsaslandırmaq üçün onları işləyib hazırlamış təşkilat, qəbul edilmiş fərziyyələr, ilkin məlumatların qiymətləri, istifadə edilən materialların mənbəyi olan ədəbi mənbələrə istinadlar göstərilməlidir. Riskin qiymətləndirilməsi nəticələrini şərh edərkən hesablanan risk göstəricilərinə ilkin məlumatların necə təsir etməsi hesabat-izahat vərəqində göstərilməlidir.

3)  Riskin təhlil edilməsi üçün respublikanın müvafiq icra hakimiyyəti orqanları ilə razılaşdırılmış yaxud həmin orqanlar tərəfindən təsdiq edilmiş sənədlərə üstünlük verilir.

4)  Obyektin istismar edilməsi şəraitinin qüvvədə olan təhlükəsizlik normalarına və qaydalarına müvafiqliyini təhlil edərkən nəzarət orqanlarının sərəncamlarına təşkilat tərəfindən tam və vaxtlı-vaxtında əməl edilməsi hesabına alınmalıdır.

5)  Layihələrdəki texniki qərarların təsviri, həmin qərarların əsaslandırılmasından, istifadə edilən layihə sənədlərinə, qüvvədə olan normativlərə, hesabatlara və başqa materiallara istinadlardan ibarət olmalıdır.

6)  Qəza riskini qiymətləndirərkən həm ən tipik və ən çox ehtimallı, həm də ən əlverişsiz (və bir qayda olaraq, az ehtimallı) hadisələri təhlil etmək lazımdır. Məsələn, avadanlığın hermetikliyinin qismən və tamamilə pozulması ilə bağlı qəza vəziyyətlərinin nəticələri nəzərə alınmalıdır. Başqa şəxslərin həyatına, sağlamlığına və yaxud əmlakına, eləcə də ətraf təbii mühitə zərər vurulması ilə bağlı qəzaların şəraitini də hərtərəfli araşdırmaq və bu cür qəza ssenarilərinin gerçəkləşməsi ehtimalını qiymətləndirmək lazımdır.

7)  Qəzaların müxtəlif ssenarilərinin gerçəkləşməsi ehtimalları həm xüsusi kəmiyyət metodlarından istifadə etməklə statistik məlumatlar əsasında, həm də keyfiyyət (ekspert) qiymətləndirmələri əsasında, məsələn, nəzərdən keçirilən ssenarilərin gerçəkləşməsi ehtimallarının "yüksək", yaxud "aşağı" olmasını göstərməklə müəyyən edilə bilər.

 

VI. Bəyannamələrin ekspertizası qaydaları

 

6.1. Ümumi tələblər və tətbiq sahələri

6.1.1.    Texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin ekspertiza qaydaları (sonrakı mətndə - Ekspertiza qaydaları) ekspertizanını keçirilməsi qaydalarını və texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinə dair ekspertiza rəyinin tərtib edilməsinə verilən tələbləri müəyyən edir.

6.1.2.    Ekspertiza qaydaları texniki təhlükəsizlik bəyannamələri hazırlayan təşkilatdır, Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinin orqanları, eləcə də haqqında bəyannamə verilməli olan təhlükə potensiallı obyektləri layihələşdirən və yaxud onları istismar edən təşkilatlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu Qaydalar texniki təhlükəsizlik üzrə normativ sənədlərin tələbləri nəzərə alınmaqla işlənib hazırlanmışdır.

6.1.3.    Aşağıdakı hallarda təhlükə potensiallı obyektin texniki təhlükəsizlik bəyannamasinin ekspertizası keçirilərkən bu Qaydalara riayət edilməsi məcburidir:

a) bəyannamə təhlükə potensiallı obyektin tikilməsi, genişləndirilməsi, yenidən qurulması, texniki təchizatının yeniləşdirilməsi, konservasiyası və ləğv edilməsi üçün layihə sənədlərinin əsasında işlənib hazırlanmış olduqda;

b) bəyannamə fəaliyyətdə olan təhlükə potensiallı obyekt üçün işlənib hazırlanmış olduqda.

6.2. Bəyannamələrin ekspertizasına dair ümumi qaydalar

6.2.1.    Ekspertizanını obyekti bəyannamədən və ona əlavə edilər sənəddlərdən - hesabat - izahat vərəqindən və informasiya vərəqindən ibarətdir.

6.2.2.    Ekspertiza:

a) bəyannamədə göstərilən məlumatların tam və texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinə verilən tələblərə müvafiq olub-olmadığını;

b) təhlükə potensiallı obyektdə qəza riskinin təhlilinin, bəyannamədə şərh edilmiş nəticələrin əsaslandırılmış olmasını;

z) texniki təhlükəsizlik tələblərinin təmin edilməsi üçün işlənib hazırlanmış və (və ya) həyata keçirilmiş tədbirlərin kafiliyini müəyyən etmək məqsədilə aparılır.

6.2.3. Bəyannamənin ekspertizası texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinin ekspertizasını keçirmək üçün Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsi tərəfindən verilmiş lisenziyası olan və bəyannamənin, eləcə də bəyannaməyə əlavələrin işlənib hazırlanmasında iştirak etməyən təşkilat tərəfindən həyata keçirilməlidir.

6.3. Bəyannamənin ekspertizasının keçirilməsi qaydası

6.3.1. Bəyannamə və ona əlavələr, müəyyən edilmiş qaydada sənədləşdirilir və müvafiq təşkilat tərəfindən ekspert təşkilatına təqdim edilir.

6.3.2.   Bəyannamənin ekspertizasının keçirilməsinin nəticəsi, bu Qaydaların 6.4-ci bəndində şərh edilmiş tələblərə uyğun olaraq tərtib edilən ekspertiza rəyidir.

6.3.3. Bəyannamənin ekspertizasının kesçirilməsi üzrə sifarişçisi (təşkilat) ekspertizanın müsbət rəyini aldıqdan sonra onu, bu Qaydalarla şərh olunmuş qaydaya uyğun olaraq, marağı olan müvafiq orqanlara təqdim edir.

6.4. Ekspertiza rəyinə verilən tələblər

6.4.1. Ekspertiza rəyinin sənədləşdirilməsinə verilən tələblər Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin müvafiq Qərarı ilə təsdiq edilmiş "Texniki təhlükəsizlik ekspertizasının keçirilməsi qaydaları" ilə müəyyən edilmişdir.

Bundan əlavə, ekpertiza rəyinin giriş hissəsinə, bəyannaməni işləyib hazırlanmış təşkilat haqqında məlumatlar da daxil edilir.

6.4.2. Ekspertiza rəyi konkret, obyektiv, əsaslandırılmış və sübutlu olmalıdır. Nəticələr bir mənalı şəkildə ifadə edilməlidir.

Ekspertiza nəticəsində aşkar edilmiş, bəyannamə ilə bağlı iradlar göstərilər-kən, texniki təhlükəsizlik normaları və qaydalarının tələblərinə istinad edilməlidir.

6.4.3.     Aparılmış ekspertizanın nəticələri bəyannamənin və ona əlavələrin hər bir struktur elementinin adı və nömrəsi göstərilməklə, həmin struktur elementinin qiymətləndirilməsindən ibarət olmalıdır.

6.4.4.     Ekspertiza rəyinin yekun hissəsində:

a) bəyannamədə göstərilən informasiyanın tamlıq və yəqinlik müvafiqliyi;

b) təhlükə potensiallı obyektdə qəza riskinin təhlilinin bəyannamədə şərh edilmiş nəticələrinin əsaslandırılmış olması;

z) texniki təhlükəsizlik tələblərinin təmin edilməsi üçün işlənib hazırlanmış və (və ya) həyata keçirilmiş tədbirlərin kafiliyi hökmən qiymətləndirilməklə, müvafiq nəticələr çıxarılmalıdır.

6.4.4.1.      Bəyannamədə göstərilən məlumatın tamlıq və yəqinlik dərəcəsinin, texniki təhlükəsizlik bəyannaməsinə verilən tələblərə müvafiqliyini qiymətləndirərkən, bəyannamədə göstərilməli olan məlumatın tərkibinə və məzmununa verilən tələblər, eləcə də haqqında bəyannamə verilən obyektin texniki təhlükəsizliyinin faktiki vəziyyəti nəzərə alınmalıdır.

6.4.4.2.      Qəza riskinin təhlili nəticələrinin əsaslandırılmış olmasını qiymətləndirərkən:

a)   tətbiq edilən fiziki-riyazi modellərin və istifadə edilmiş hesablama metodlarının əsaslandırılmış olması;

b)  riski qiymətləndirmək üçün aparılmış hesablamaların düzgünlüyü və dəqiqliyi, eləcə də son nəticələrə təsir edən bütün amillərin tam hesaba alınmış olması;

z) qəbul edilmiş qəza ssenarilərinin gerçəkləşməsi ehtimalı və bu qəzaların ləğvedici amillərinin, eləcə də ləğvedici amillərin əhaliyə, başqa obyektlərə və ətraf təbii mühitə təsirinin nəticələrinin, təhlükə potensiallı obyektin sanitar-müdafiə (yaxud mühafizə) zonası hüquqlarından kənara çıxmasının mümkünlüyü;

c) təhlükə potensiallı obyektin fəaliyyətinə kənardan müdaxilə edilməsinin qarşısını almaq və baş verə biləcək terror aktlarını zərərsizləşdirmək üçün nəzərdə tutulan tədbirlərin kafiliyi nəzərə alınmalıdır.

6.5. Ekspertiza rəyi:

a) ekspertiza rəyi qeydiyyata alınmaq, baxılmaq və təsdiq edilmək üçün bəyannamə və ona əlavələr (məlumat vərəqi və hesabat-izahat vərəqi) ilə birlikdə Azərbaycan Respublikası Dövdağmədəntexnəzarət Komitəsinə təqdim olunur;

b) ekspertiza rəyinin (bəyannamə və ona əlavələrlə birlikdə) onunla maraqlanan başqa dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanlarına təqdim edilməsi, bu Qaydalara müvafiq olaraq həyata keçirilə bilər.